|
Paris Batığı
Boyutları: 164 * 27,6 * 15,4 ft (50m * 8m * 4.7m)
Ağırlık: 551 ton
Güç: 800 ihp
Hız: 10,65 knot
A.NOrmand, Le Havre tersanelerinde Lobez, Poret ve Cie., Boulogne firması için 1913 ‘de
balıkçı gemisi olarak yapılmıştır.
13 Aralık 1917'de Türk Kıyı topçusu Mustafa Ertuğrul ve askerleri tarafından kıyıdan top atışıyla
batırılmıştır.
GEMİNİN BULUNUŞU:
Kemer limanının açıklarında otuz metre derinlikte yatan Birinci Dünya Savaşı'ndan kalan batık herkesi çok şaşırtmıştı.
1995 yılında bulunan bu batık buharlı bir savaş gemisine aitti. Ancak kimse hangi gemi olduğunu anlayamamıştı. Haber duyulunca tüm
dünyadan araştırmacılar geldi, batığa daldı. Fakat herkesin kafası karışıktı. İngilizler, Amerikalılar, Fransızlar... Kimse geminin
sırrını çözemiyordu. Talih yedi yıl sonra 1 Ocak 2002 günü Suna Kıraç müzesinde Likya kentleri üzerine araştırma yapan Mustafa
Aydemir'in yüzüne güldü. Dr. Burhanettin Onat imzalı "Bir Zamanlar Antalya" isimli kitapta Topçu Yüzbaşı Mustafa Ertuğrul ve onun
batırdığı Paris isimli savaş gemisiyle karşılaştı. Onat "Savaş yıllarıydı, Böyle bir zamanda bir adam geldi, dört topu ve yüreğiyle
düşmanı duman etti gitti. Paris'i ve Alexandra'yı batırdı" diyordu. Araştırmacı Mustafa Aydemir işin peşini bırakmadı. Önce Burhan
Onat'ın kızını buldu ve batığın asıl adının Paris II olduğunu öğrendi. Ardından Mustafa Ertuğrul'un ailesine bir araştırmacı için
hazine değerinde olan anılarına ulaştı. Hemen hiçbir yerde kaynağı olmayan, hatta Genelkurmay arşivlerinde bile izine rastlanamayan
Akdeniz'deki deniz savaşına ilişkin ilk kez gün yüzü gören bilgileri elde etti. Yüzbaşı, günü gününe notlar almış, savaşın ayrıntılarını
haritalara işlemişti. Mustafa Ertuğrul Bey efsanevi bir Osmanlı zabitiydi. Tıpkı Kemal Tahir'in Yorgun Savaşçı'sının kahramanı,
Cehennem Topçu Yüzbaşı Cemil gibi... Ünü sadece Osmanlı ordusunda değil düşman askerleri arasında da yayılmıştı. Mütareke sonrasında
Aydın cephesinde silahları teslim almaya gelen İngiliz komutan Mustafa Ertuğrul Bey'i tanıyor ve "Sizin gibi bir komutanın
silahını almak askeri şerefe aykırı sayarım" diyerek silahlarını ve elindeki dört topu bırakıyor. Ve kaderin tecellisi Kurtuluş
Savaşı başladığında başlangıçta milli kuvvetlerin elindeki en önemli silah bu dört top olacaktı. Mustafa Ertuğrul Bey o dört top
ile işgalcilere kök söktürecekti. Dünya denizcilik ve savaş tarihinde ilk kez bir uçak gemisini topçu ateşiyle batırmıştı. İngilizler'in
110 metrelik efsanevi uçak gemisi Ben My Chree'yi Meis açıklarında sulara gömüyor, ardından Fransız savaş gemileri Paris II ve Alexandra'yı
de Kemer'de denizin derinliklerine yolluyordu. Mustafa Ertuğrul gerçek bir kahramandı. Kemer açıklarında denize döktüğü yaralı düşman
askerlerini denizden toplayıp yaralarını saran, anılarında da "Zaferden mütevellit neş'emizi yaralı düşman askerlerinin acısına hürmeten
izhar etmedik" diye yazacak kadar centilmen bir askerdi. Araştırmacı Mustafa Aydemir "Ben Bir Türk Zabitiyim" adıyla Denizler Kitabevi'
nden yayınlanan bu araştırma için "ben bir makale yazmak istedim ama ortaya bir belgesel çıktı" diyor. Aydemir Yüzbaşının çok mütevazı
bir asker olduğunu söylüyor: "Bu kadar başarısına rağmen çok mütevazı bir insan. Anlatmak, övünmek gibi bir şeyi yok. Çanakkalede uçak
düşürmüş. Aydında eşkıya güçlerinin milli güçlere kazandırılmasını örgütlemiş. Demirci Efe ile çok yakın arkadaş. Dostlukları sonra da
devam ediyor. Yaşlılıklarında buluşuyorlar. Anılarını sadece batırtığı gemiler üzerine yazmış. Diğerlerini anlatmıyor." Mustafa Ertuğrul'
un anılarını yazmasının da bir öyküsü var. Mustafa Aydemir bu öyküyü şöyle anlatıyor: "Bir gün Mustafa Kemal, Antalya'da onu ziyaret etmiş.
'Bunları yaz, bunlar unutulur gider' demiş. Bunu emir telaki edip oturup yazmış. Ama 'Bu benim odamdan asla dışarı çıkmayacak' demiş.
BATIĞIN DURUMU:
Kemer Yat Limanı'ndan bir buçuk kilometre kadar açıkta kum bir zemin üzerinde, 25-33 metre
derinlikte yatmakta olan bir Fransız yük gemisidir.
Balta kafa diye tabir edilen gemi 3 güverte
ve iki ambara sahiptir. Geminin baş altı ve ortada bulunan ambarının üstü ahşaptan yapıldığından geçen süre içinde epey zarar görmüştür. Güvertedeki silah donanımının az olması nakliye gemisi olma ihtimalini bir hayli kuvvetlendirmektedir. Ambarlardaki birbirine kaynamış cephaneler, orta bölümdeki çini kaplı kısım ve kazana yakın bulunan el arabası ile kömür parçacıkları enteresan noktaları oluşturmaktadır. Son yıllarda dalıcıların bir hayli ilgisini çeken bu batığın bir çok ziyaretçisi bulunmaktadır.
Geminin ana yapısında ya Türk topçu atışından kalan ya da ikinci bir patlamadan kalan top izine benzeyen boşluklar var. Geminin iskele tarafında kumlukta büyük parçalar halinde kablolar borular var. Bunların patlamanın etkisiyle gemiden ayrıldığı söylenmekte ve burası büyük bir orfoza ev sahipliği yapmakta. Küp şeker şeklindeki yakacakları, mermileri, kamaraları ambarları, pervaneyi, burundaki Paris yazısını görmek mümkün ancak etraf tamamen kum ve pek fazla canlı yok ama batık sevenler için heyecan verici bir gemi.
Paris 2 batığının üzerine yüzer bir anıt yapılması planlanmakta. 'Paris 2' adlı geminin Birinci Dünya Savaşı sırasında battığını anlattı. Hakan Girit, anıtın yapımı sırasında, sponsor firmalarla çalışılacağını da söyledi. 150 kişilik platform Yaklaşık 15 metre çapında olacak ve dört, beş teknenin yanaşabileceği anıt platformu, yaklaşık 150 kişiyi taşıyabilecek. Anıtın silindirik dış yüzeyinde geminin batışı, yaralıların kurtarılışı gibi konuları anlatan rölyeflere de yer verilecek. Geminin batış öyküsü, Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca ve Rusça dillerinde yazılacak. Silindirik gövdenin içi ise mini bir müze şeklinde tasarlanacak. Müzede, fotoğraflar, arşiv belgeleri, batıktan çıkan simgesel objeler de bulunacak. Sualtına yerleştirilecek dört sabit kamerayla da batığın dört ayrı bölümünden gelen görüntüler monitörde gösterilecek ve bu bölümde, bir plazma ekran yardımıyla belgesel filmler yayınlanacak. İç ve dış tasarım için yarışma Anıtın iç ve dış tasarımı için de yarışma düzenlenecek. Beğenilen tasarımın plan ve statik hesapları İTÜ Gemicilik Fakültesi'nde, imalatı ise Tuzla, Pendik, Gebze tersanelerinde gerçekleştirilecek. Denizden taşınarak yerine sabitlenecek platformun girişinde para alınmayacak, satış yapılmayacak ve platform, reklam ve dalış amaçlı kullanılmayacak. Anıt, kış aylarında fırtınalar dikkate alınarak, dört-beş ay karada korumaya alınacak. Anıtta, Birinci Dünya Savaşı'nda yer almış ülkelerin bayrakları da bulunacak.
Bu gemiyle ve batırılışıyla ilgili daha detaylı bilgiyi Mustafa Aydemir'in "Ben bir Türk Zabitiyim" isimli
kitabında bulabilirsiniz.
Batığın koordinatları : 36 derece 36 dk 08.06 sn N ; 30 derece 35 dk 10.93 sn E
DİĞER PARİS II FOTOĞRAFLARI
GERİ
|
|
