Mesudiye Zırhlı Savaş Gemisi Batığı:








MESUDİYE ZIRHLISI





Yapımı ve Görevleri:



Uzunluk:
Ağırlık:
Hız:
Mürettebat:
Üretim Yılı:
Üretim Yeri:
Silahlar:

102 metre
9190 ton
16 knot
598 kişi
1874
İngiltere
2 Tane 9.2" Top
12 tane 6" Top


25 Haziran 1861'de tahta çıkan ve 1861 yılına kadar yaklaşık 15 yıl tahtta kalan Sultan Abdülaziz’in en büyük hayali, saltanat sırası kendisine geldiğinde, dünyanın önde gelen kara ve deniz kuvvetlerine sahip olmaktı. 1871 yılında, Sultan Abdülaziz için, çocukluk hayallerini gerçekleştirme zamanı gelmişti. İngiltere, Fransa ve Avustralya’ya zırhlılar, fırkateynler sipariş edilmişti. Bunlardan biri de ‘Mesudiye Zırhlı Fırkateyn-i Hümayunu’idi.

Mesudiye Zırhlısı 1871 yılında İngiltere’nin Thames Iron Works tersanesine sipariş edilmiş, 1872 yılında kızağa konmuş ve 1874 yılında denize indirilmiştir. 1875 yılının Aralık ayında Osmanlı Donanması’nda hizmete girmiştir. 1893 yılında İstanbul Tersanesi’nde ve 1898-1903 yılları arasında Cenova/Ansaldo tezgahlarında tamir ve tadilat görmüştür.

Türk savaş gemisi Mesudiye, Çanakkale Savaşı sırasında Chanak yanında Çanakkale Boğazı’ndaki mayın hatlarını korumak maksadıyla sabit batarya gemisi olarak kullanılmıştır. 1887 Osmanlı-Rus, 1897 Osmanlı-Yunan, 1912 Balkan savaşlarında başarıyla görev yapan, Çanakkale Deniz Savaşlarında, Çanakkale Boğazı'na girmek isteyen yabancı gemilere karşı sabit batarya olarak kullanılmıştır. Birçok defa da savaş ve barış zamanlarında “Amiral Gemi” olarak önemli görevler ifa etti.


1897 yılında Mesudiye’nin kaptanı Mehmet Beydi. Kendisi daha önce İngiltere’de Deniz ataşesi olarak görev yapmıştı. Sol baştaki geminin birinci subayı. Diğerleri geminin doktoru ve mühendislerdir. O dönemde Türk donanmasının en zayıf noktasının mühendisler olduğu söylenmektedir.


Çanakkale Savaşları ve Batırılışı:



1911 Osmanlı-İtalyan Harbi’nde Çanakkale’de üslenen ve 1912-1913 Balkan Harbi’nde İmroz ve Mondros deniz muharebelerinde başarılı görevler icra etmiş olan bu zırhlı, Donanma Komutanı Alman Amiral Souchon tarafından hazırlanan bir rapor ile 05 Eylül 1914 tarihinde aktif görevden çekilmiştir. Birinci Dünya Harbi başında atıl durumda olan gemi, Boğaz’daki mayın hatlarını korumak amacıyla sabit bir batarya olarak Boğaz savunma hattına dahil edilerek, Çanakkale Sarısığlar mevkiinde konuşlandırılmıştır.

Savaşın ilk günlerinde, İngiliz ve Fransız denizaltıları Osmanlı’yı safdışı bırakmak için savunma maksadı ile oluşturulmuş mayın hatlarını geçerek Marmara Denizi’nde ve İstanbul önlerinde kendilerini göstermeye başlamıştı. İlerleyen düşmanın amacı Osmanlı’ya ait olan Yavuz ve Midilli gemilerini aşırtma atışlar ile batırmaktı. Bu görev, bataryaları yeni olan N. Holbrook komutasındaki B–11 İngiliz denizaltısına verilmişti. B-11 denizaltısı 9 yıllık eski bir denizaltıydı. 13 Aralık 1914 günü boğaza giriş yapan denizaltı, mayın hatlarından geçerek saat 12’de yenilecek öğle yemeği için mürettebatı toplu olarak geminin alt kısmında bulunan Mesudiye Zırhlısı’nı saat 11.58’de yaklaşık 800 metre mesafeden torpilledi. Bu atışla isabet alan geminin yemek salonunda bulunan makine subayları feci şekilde hayatlarını kaybettiler. Denizaltıdan gönderilen ikinci torpido ile Mesudiye sulara gömüldü. 13 Aralık 1914’de İngiliz Denizatlısı B11 tarafından batırılmıştır. 10 subay ve 15 er şehit olmuş. Birinci Dünya Harbi’nin hemen başında verilen bu kayıp Osmanlı Donanması’nın savaştaki ilk harp gemisi kaybı olmuştur. Bu olay, bir denizaltının bir düşman savaş gemisini batırmasının ilk örneğiydi. Bu başarısı nedeniyle Holbrook'un aldığı Viktoria Nişanı, hem donanmanın, hem de denizaltı filosunun aldığı ilk Victoria nişanı oldu. Daha sonraları kumandanlıklara yükselen Holbrook, 1976’da öldü.

Mesudiye battıktan sonra sökülen topları, geminin adının verildiği bataryaya monte edilmiş ve 18 Mart 1915 tarihinde yapılan Çanakkale Deniz Savaşı esnasında, sahibinin intikamını Fransızların Bouvet muharebe gemisine büyük hasar vererek almıştı.


Geminin Şu Anki Durumu:


Sarısığılar mevkiinde. 9-12 metre derinlikte (Sn. Cihan Elibol'a teşekkürler).

Geçen senelerde Türk Donanması tarafından bu batığa bir anı dalışı yapıldı ve gemiye bir plaket yerleştirildi.

Bu dalıştan bazı fikirler ve görüşler şu şekildedir:

Enkazının kötü bir halde olduğunu, çok fazla görülecek bir şey kalmadığını belirterek, bu dalışın şehitler anısına yapıldığını ve bunun unutulmamasını istedi.

Gerçektende dipte "gemi" olarak zor adlandırılabilecek bir enkaz vardı. Ancak bazı parçalar bize bunun bir gemi olabileceğini söylüyordu. Öncelikle gemi üzerine bırakılan plaketi görüntüleyerek 11 metre derinlikte yaklaşık 30 metrelik hat üzerinde, 13 dakikalık kısa sayılabilecek dalışımızı gerçekleştirdik. Bu arda bol bol olmasa da bize enkazın gemi olduğunu hatırlatan parçaları ya da enkaz üzerine gelen sevimli deniz canlılarını gördüğümüzde deklanşöre basıyor ve sonra SAS personeliyle ok'leşip yola devam ediyorduk. Bu kısa ama unutulmayacak dalışın sonunda görülen çıkış şamandırası boğazın serin sularına veda etme vaktinin geldiğini söylüyordu.




B11 Denizaltısı






B11 Komutanı Holbrook

Geminin Diğer Resimleri

GERİ